پارانویید یا پارانوئید یک نوع اختلال شخصیت است که فرد مبتلا به آن به دیگران بدبین و شکاک است و فکر می‌کند که دیگران قصد آسیب رساندن به او را دارند¹. این اختلال ممکن است ناشی از عوامل ژنتیکی، روانشناختی و تجربیات کودکی باشد². علائم این اختلال عبارتند از:

- بدون دلیل کافی، شک داشتن به دیگران (بیشتر بخوانید)
- تردید دائم در وفاداری یا قابل اعتماد بودن دوستان و اطرافیان
- از اطمینان کردن به دیگران اکراه داشتن
- در پس اظهار نظرهای بی‌غرضانه یا اتفاق‌های بی‌خطر، معانی تحقیر‌کننده یا تهدیدکننده پنهان یافتن
- همیشه دلخور و ناخشنود بودن و کینه‌جو بودن
- با کوچک‌ترین چیز، حس کردن که به شخصیت یا اعتبارش لطمه وارد شده است و خشمگین شدن³

این اختلال معمولاً در مردان شایع‌تر است و در سالمندان، مهاجران و گروه‌های اقلیت بروز بالاتر دارد¹. درمان این اختلال مستلزم همکاری فرد مبتلا است که معمولاً سخت است. روش‌های درمان عبارتند از:

- درمان داروئی با استفاده از آرام‌بخش‌ها، ضدافسردگی‌ها و ضدروان‌پریش‌ها
- درمان روانشناسی با استفاده از روش‌های رفتار درمانی، شناخت درمانی، روابط مثبت و حل مسئله
- حمایت خانوادگی و اجتماعی با تقویت رابطه با فرد مبتلا و کمک به تغییر الگوهای فکر و رفتار² اطالاعات بیشتر

باعث پارانوئید ممکن است چندین عامل باشد که دقیقاً مشخص نیستند. اما برخی از عوامل محتمل عبارتند از:

- **عوامل ژنتیکی**: اگر کسی از خانواده یا نزدیکان فرد مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلال هذیان باشد، احتمال داشتن پارانوئید بالاتر است¹.
- **عوامل بیولوژیکی**: اختلالات در ساختار یا عملکرد مغز ممکن است باعث تغییر در روش تفکر و درک واقعیت فرد شود¹.
- **عوامل روانشناختی**: تجارب کودکی نامطلوب، مثل آسیب‌های جسمی یا عاطفی، ممکن است باعث شود فرد به دنیای بیرون بدبین و بدگمان شود².
- **عوامل محیطی**: زندگی در شرایط ناامن، تهدید کننده یا تبعید، ممکن است باعث شود فرد به دیگران بدبین و شکاک شود¹.(اطلاعات کامل)